Większość z nas pamięta z dzieciństwa różnorodne gry, które pokazywali nam rodzice i
dzięki którym miło spędzaliśmy rodzinne popołudnia lub weekendy. Chińczyk, Wyścigi czy
Monopol wciągały do zabawy zarówno dzieci jak i dorosłych. Obecnie coraz więcej osób
zaczyna się interesować grami planszowymi, organizują specjalne wieczory, konwenty,
słowem przeżywamy wielki powrót planszówek, które, dzięki świetnym pomysłom i
coraz lepszemu wykonaniu, często konkurować mogą z niejedną konsolą.
Gra planszowa jest zabawą, a zarazem rodzajem walki prowadzonej według ustalonych
wcześniej reguł i zasad. Oprócz tego, że jest świetnym sposobem na aktywne spędzanie czasu
wolnego z dzieckiem, to jest także doskonałą okazją do rozwijania myślenia, wyobraźni, kształtuje
charakter dziecka. Poprzez właściwy dobór zasad gry możemy rozwijać cechy osobowości i intelektu
młodego człowieka.
Uczestnictwo w grze jest doskonałą lekcją nauki współdziałania w zespole, sprzyja kształtowaniu
pożądanych cech charakteru, panowania nad sobą, wytrwałego dążenia do celu, nie zrażania się
przejściowymi niepowodzeniami i szukaniem sposobu na pokonywanie trudności.
Wspaniałą zaletą gier planszowych, w których rzucamy kostką jest losowo wyrzucana liczba
oczek. Możemy próbować „czarować kostkę” (np. chuchać na „szóstkę”), ale i tak jest kwestią
przypadku, jaka liczba oczek wypadnie. Gry pomagają zatem kształtować odporność emocjonalną,
czyli zdolność do rozumnego kierowania swym zachowaniem w sytuacjach pełnych napięć i
wymagających wysiłku umysłowego. Wiele zdolnych dzieci nie radzi sobie na lekcjach dlatego, że nie
potrafi wykorzystać swoich możliwości intelektualnych. Przeszkodą jest nadmierna wrażliwość i mała
odporność na stres. Dziecko, które przejawia silne cechy przywódcze, nie znosi sprzeciwu, jest stale
nastawione na osiąganie sukcesu – uczy się godnie przyjmować porażkę. Z kolei dziecko, któremu
„nigdy nic nie wychodzi”, stoi jakby na uboczu – ma szansę osiągnąć sukces, wygrać. Doświadczenie,
które wynoszą dzieci z uczestnictwa w grach planszowych przenosi się później na osiąganie przez nie
sukcesów w nauce.
Dziecięce sukcesy w szkole zależą od co najmniej dwóch grup czynników: zdolności do
uczenia się matematyki oraz poziomu rozwoju umysłowego i emocjonalnego. O sukcesie w nauce
matematyki decyduje m.in. to, czy dziecko potrafi rozumować w sposób operacyjny, czyli czy potrafi
przetwarzać nabyte informacje poprzez analizowanie, porównywanie, abstrahowanie, uogólnianie i
klasyfikowanie. Te umiejętności są szczególnie rozwijane podczas grania w gry planszowe.
Każda gra musi być dostosowana do wieku dziecka, jego poziomu rozwoju fizycznego i
psychicznego oraz do zainteresowań. Na rynku jest całe mnóstwo gier planszowych, ale najwięcej
radości przynosi dzieciom samodzielne konstruowanie gier. Jeżeli dziecko pojmie na czym polega gra,
to jest ona atrakcyjna dla niego tylko przez jakiś czas dopóki nie zacznie grać automatycznie. Gry,
które dzieci same budują są niezwykle atrakcyjne. Dzieci pasjonują się tworzeniem różnych
wariantów gier i z wielkim zapałem negocjują z partnerem reguły, jakie będą obowiązywały.
Wymyślają różne pułapki i premie po to, aby rozgrywka była bardziej pasjonująca. Nie ma mowy o
nudzie, jeżeli gra przestanie być atrakcyjna można zawsze ułożyć nową. Możemy tworzyć z dzieckiem
gry tematyczne, związane bezpośrednio z jego zainteresowaniami. Wzmocnimy wtedy także jego
potencjał twórczy, sprawimy, że dziecko będzie mogło projektować i wytrwale realizować swoje
pomysły. Mając świadomość, jak ważna jest odporność emocjonalna i właściwe reakcje na sytuacje
stresowe – poświęćmy czas naszym dzieciom i nauczmy ich sztuki konstruowania gier, a czas
wspólnie spędzony na tworzeniu i rozgrywkach rodzinnych nie będzie z pewnością czasem straconym.
Literatura: 1. Gruszczyk – Kolczyńska E., Dobosz K., Zielińska E.: Jak nauczyć dzieci sztuki
konstruowania gier, WSiP, Warszawa, 1996. 2. Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E.: Dziecięca
matematyka – książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa, 1997
